Let op: De Capacitor plague en elektronica 1999-2007

De capacitor plague – In het kort

De capacitor plague of in het Nederlands, de condensator plaag, was een probleem dat zich voordeed tussen 1999 en 2007. Maar ook voor en na deze tijdspanne kunnen gelijkaardige problemen zich voor doen. Veel elektronische apparaten zoals onder andere de Xbox én de Xbox 360 hebben er last van. Condensators barsten, lekken vloeistof en tasten de printplaat en andere componenten aan en is in het ergste geval zelfs onherstelbaar. De simpelste oplossing is door de slechte condensators te vervangen door nieuwere, liefst van goede kwaliteit. Een Chinese van AliExpress kost wel vele malen minder, maar heeft niet dezelfde eigenschappen en kwaliteiten dan Japanse zoals Panasonic.

Heb je zelf oudere apparaten die je koestert? Kijk dan zeker eens na of ze aan vervanging toe zijn. Zoek het type apparaat op via internet, of doe het open en doe een visuele inspectie. 10 jaar geleden was het eigenlijk al hoog tijd, maar het is misschien nog niet te laat!

De uitgebreide versie

De capacitor plage deed zich door tussen 1999 en 2007 bij non-solid aluminium elektrolytische condensatoren, vooral die van sommige Taiwanese fabrikanten. Het probleem ontstond door een foutieve samenstelling van het elektrolyt, wat corrosie veroorzaakte in combinatie met gasvorming. Dit leidde vaak tot het barsten van de behuizing van de condensator door de opbouw van druk. Hoge uitvalpercentages deden zich voor bij veel bekende merken elektronica, vooral op moederborden, videokaarten en voedingen van pc’s.

De oorzaak van de defecte condensatoren werd toegeschreven aan een verkeerd gekopieerde formule, gestolen in 2001 door een wetenschapper die bij Rubycon Corporation in Japan werkte. Hij bracht deze formule naar het Luminous Town Electric-bedrijf in China, waar hij eerder had gewerkt. In hetzelfde jaar vertrokken de medewerkers van de wetenschapper uit China, stalen opnieuw de verkeerd gekopieerde formule en verhuisden naar Taiwan, waar ze hun eigen bedrijf oprichtten en nog meer van deze defecte formule voor condensatorelektrolyten produceerden.

Het probleem kreeg pas brede aandacht toen Carey Holzman zijn ervaringen over “lekken van condensatoren” publiceerde in de overklokprestatiecommunity. In 2005 kondigde Dell aan dat het een kostenpost van $300 miljoen zou nemen om de defecte machines te repareren of te vervangen. De capacitor plague was een intrigerend verhaal over het oprekken van de grenzen van de chemie en industriële spionage om voorop te lopen in de wereld van condensatoren met lage impedantie.

Het had aanzienlijke technische gevolgen voor elektronische apparaten en kan door technisch onderlegde personen worden opgelost door de defecte condensatoren te vervangen.

Enkele van de technische gevolgen van de capacitor plague:

1. Vroegtijdige uitval: De meeste getroffen condensatoren werden geproduceerd tussen 1999 en 2003 en faalden tussen 2002 en 2005. De levensduur van een elektrolytische condensator met defect elektrolyt kon slechts twee jaar zijn. De condensator al voortijdig falen nadat deze ongeveer 30% tot 50% van zijn verwachte levensduur had bereikt.
2. Elektrische symptomen: Een defecte elektrolytische condensator vertoont de volgende elektrische kenmerken:
   • Capaciteit: De capaciteit kan afnemen of zelfs nul worden.
   • ESR (Equivalent Series Resistance): De ESR kan toenemen, wat de prestaties van het circuit beïnvloedt.
   • Leakage Current (lekstroom): De lekstroom kan toenemen, wat kan leiden tot ongewenste effecten in het circuit.
   • Ripple Current (rimpelstroom): De condensator kan de rimpelstroom niet goed verwerken, wat storingen kan veroorzaken in voedingsschakelingen.
3. Zichtbare symptomen: Visueel kunnen defecte condensatoren tekenen vertonen zoals een bolle of lekkende boven- of onderkant. Dit is een veelvoorkomend teken van een slechte condensator.

Naast de capacitor plague zijn er andere condensatorproblemen die zich kunnen voordoen, onder andere:

1. Elektrolytische condensatoren, typisch gepolariseerd, kunnen falen doordat ze ontladen of doordat er onvoldoende elektrolyt is, waardoor ze geen lading meer kunnen vasthouden. Oude condensators kunnen dus “uitdrogen“.
2. Niet-elektrolytische condensatoren, meestal niet gepolariseerd, falen meestal door het lekken van opgeslagen lading. Dit kan leiden tot storingen in elektronische apparaten.

Herstellen

Het herstellen is vrij eenvoudig als het in het beginstadium zit, mits dat je goed gereedschap hebt. Moederborden solderen over het algemeen vrij moeilijk door de gelaagdheid om warmte af te voeren. De condensatoren te vervangen door nieuwe is dan voldoende. Als het in een verder stadium zit, moet er mogelijk veel meer vervangen worden. Het is echter belangrijk om de juiste vervangende condensatoren te selecteren en ervoor te zorgen dat ze voldoen aan de specificaties van het oorspronkelijke ontwerp. 

Voor enkele consoles waarvan het probleem echt typerend is, bieden we standaard pakketten aan. Na de vele reeds uitgevoerde herstellingen, zit het in de vingers. Maar ook voor andere toestellen kunnen we je verder helpen.

Zie: Sega GameGear en: Xbox Classic

Conclusie

Als een apparaat iets voor jou betekent en je wil het in werkende staat houden, dan kan je niet anders dan het openen en een elektronische check-up doen.